Ouderschapsplan in fasen
Het opstellen van een ouderschapsplan is niet iets dat op een achternamiddag dient te gebeuren. Het vraagt veel inzicht en daardoor een gedegen voorbereiding. Om u als ouders meer inzicht te bieden in onze werkwijze, beschrijf ik deze in het hierna volgende. Doordat bij deze werkwijze stap voor stap wordt nagedacht over de fase die je kunt onderscheiden binnen de veranderende omgeving van het ouderschap, ontstaat mijns inziens een optimale setting om te komen tot goede afspraken en de juiste grondhouding.
Ik onderscheid de volgende fasen:
Fase 1
In deze fase ligt de focus op een viertal aspecten:
-
De scheidingsmelding aan de kinderen - werkwijze en beleving
-
De communicatie tussen ouder(s) met en over kind(eren)
-
De omgang tussen de ouders en de kinderen
-
De omgang onderling als mede-ouder
De aandacht in deze fase gaat uit naar de zorgvuldigheid waarmee de ouders de scheidingsmelding leren te doen aan de kinderen enerzijds en de beoordeling van de omgang tussen de scheidende partijen als ouders. De belangrijkste vraag bij dit laatste aspect is of de ouders in staat zijn daadwerkelijk als ouders met elkaar om te gaan en te overleggen zonder daarbij hinder te ondervinden van hun emoties, die verband houden met de beëindiging van hun partnerrelatie. Voor ouders is het cruciaal dat zij in deze fase kunnen bouwen op elkaar. Dat zal gelet op het afscheid nemen als partners van elkaar soms best verwarrend kunnen zijn.
Fase 2
-
Ouder
-
Grondige inventarisatie huidige zorg en opvoeding zoals deze gebruikelijk was
-
Beoordeling in welke mate er nu al verschuivingen in rollen en/of taken plaatsvinden respectievelijk hebben plaatsgevonden. Zijn er in het licht van de scheiding al veranderingen aangebracht?
-
Hoe ziet een ouder de eigen rol en hoe wordt deze ervaren? Is men tevreden over zichzelf als ouder tot nu toe?
-
Hoe ziet men de ander als mede-ouder? Is men tevreden over de ander als mede-ouder tot nu toe?
-
In het geval dat een ouder reeds een nieuwe relatie heeft, is afstemming van belang tussen de ouders omtrent het contact tussen de kinderen en de nieuwe partner. Wat willen de ouders hierover afspreken?
-
-
Kind
-
Hoe beleeft het kind de scheiding van de ouders?
-
Hoe beleeft het kind tot nu toe de omgang met iedere ouder?
-
Wat vindt het kind van de dingen die het met de ene en met de andere ouder doet?
-
Hoe beleeft het kind het gezin?
-
Voor zover van toepassing, hoe beleeft het kind de nieuwe partner van de ouder en voor zover van toepassing de daarbij horende gezinsleden?
-
De optimale situatie ontstaat in deze fase wanneer het kind de gelegenheid krijgt om te praten met een familiedeskundige (psycholoog of orthopedagoog) in een kindvriendelijke omgeving. Deze deskundige voegt essentiële informatie toe waardoor dit onderdeel van het mediationproces nog meer inhoud krijgt.
Fase 3
In deze fase worden de ouders verzocht afspraken te maken over de verdeling van de zorg en de opvoeding alsmede over de financiële aspecten hiervan. Belangrijk is om het ouderschapsplan in de vorm van schriftelijke afspraken niet te zien als een statisch model, maar om het afhankelijk te stellen van de leeftijdsfase van het kind. Daarmee zorg je dat het daadwerkelijk aansluit op de behoeften en belangen van het kind.
Fase 4
Tot slot worden de ouders verzocht zich te bezinnen op de ontwikkelingen van het kind. Concreet komt daarbij de eerstvolgende ontwikkelingsfase aan de orde.
-
Wat zijn de verwachtingen van de ouders ten aanzien van het individuele kind?
-
Waarover maken zij zich zorgen?
-
Wat wil men stimuleren in positieve zin?
-
Waartoe leiden de verschillende inzichten van de ouders?
-
Hoe kunnen zij elkaar hierin steunen?
Het doel van fase 4 is om u als ouders attent te maken op de ontwikkelingen van uw kind(eren) en hen te stimuleren periodiek het ouderschap onder begeleiding van hun familiemediator te evalueren. Het verdient hierbij aanbeveling om zoveel mogelijk over het individuele kind te spreken om voldoende diepgang te creëren en de daadwerkelijke belangen die een ouder ziet per kind boven tafel te krijgen.
Het opstellen van een ouderschapsplan gedijt uitstekend binnen het mediationproces. Voor diegenen die het niet lukt om hun scheiding via mediation vorm te geven, bepleit ik om de afspraken over de kinderen anders dan de zakelijk inhoudelijke kant van hun scheiding bijvoorkeur toch via een toegewijde mediator te laten lopen. Het gaat immers over je levenslange relatie met je kind(eren).
Datum: November 2010 door Rik Smit
Deel dit artikel met anderen