Beheer effectenportefeuille bij overlijden of echtscheiding
Naarmate u meer van uw vermogen belegt, is het goed u te realiseren dat een overlijden of een echtscheiding snel financiële gevolgen kan hebben. In welke mate zijn de betrokken adviseurs, de mediator of de executeur, verantwoordelijk voor het beheer van een effectenportefeuille? Is dat inmiddels voldoende duidelijk in de rechtspraak of is er eerder sprake van het omgekeerde?
In deze blog benoem ik allereerst de achtergronden waartegen u deze vragen kunt beantwoorden. Daarna leg ik u graag uit wat u van onze aanpak mag verwachten.
Uitspraak Hoge Raad van 21-11-2008
Op 21 november 2008 deed de Hoge Raad (uitspraaknummer ECLI:NLHR: BD5985) uitspraak over wat er van een goed executeur verwacht mag worden bij het beheer van een effectenportefeuille. Omdat de executeur met uitsluiting van de anderen zoals erfgenamen het beheer over de goederen voert, mag hij het beheer na eigen inzicht voeren. Dit kan de bevoegdheid meebrengen de samenstelling van de effectenportefeuille te wijzigen of de portefeuille te verkopen bijvoorbeeld om het vermogen te beschermen tegen al te grote fluctuaties. Kortom er rust een grote verantwoordelijkheid op de executeur. Hoe zou dat zijn voor de mediator die een echtscheiding begeleid?
Verantwoordelijkheid effectenportefeuille bij echtscheiding
Wanneer een effectenportefeuille onderdeel is van een verdeling of verrekening bij een echtscheiding mag van een goed mediator verwacht worden dat hij wijst op hoe partijen met elkaar kunnen verdelen of verrekenen. Of hoe zij dit al afgesproken hebben in hun huwelijkse voorwaarden. Dat kan zijn in de vorm van verdeling van de effecten (aandelen, obligaties en dergelijke), maar dat kan ook zijn in de vorm van geld. Het is niet ondenkbaar dat er bij een echtscheiding geld nodig is om een huis in te richten of te kopen. Dan dient bedacht te worden dat het beleggingsbeleid hierop dient te worden aangepast. Mag van een mediator verwacht worden dat hij zijn cliënten hierop wijst?
Welke andere bronnen helpen u meer helderheid te krijgen omtrent de rol en verantwoordelijkheden van de betrokken adviseur?
Kifid – Klachteninstituut Financiële Dienstverlening
In de database van Kifid vindt u de volgende twee uitspraken waarin het goede beheer van effecten in de omstandigheid dat er sprake is van een overlijden is beoordeeld:
- Uitspraak Commissie van Beroep 2013-20 d.d. 11 juni 2013
- Uitspraak Commissie van Beroep 2013-32 d.d. 13 november 2013
Ten aanzien van de verplichtingen van de vermogensbeheerder na overlijden van de erflaatster concludeert het Kifid onder 5.4.7 in de uitspraak 2013-20: “Belanghebbende heeft niet gespecificeerd gesteld welk handelen of nalaten van de bank na het overlijden van de erflaatster jegens haar erfgenamen als tekortkoming bij de nakoming van een op haar rustende verbintenis moet worden aangemerkt. Het op de periode na het overlijden betrekking hebbende bezwaar is daarom niet gegrond.”
De vraag die zich aandient is of het mogelijk zou zijn gespecificeerd te benoemen welk handelen of nalaten van de bank (lees vermogensbeheerder) aangemerkt kan worden als een tekortkoming.
In de uitspraak onder nummer 2013-32 valt onder 4.9.2 het volgende te lezen: “De erflaatster had een (zeer) hoge leeftijd, maar dat wil niet zeggen dat zij wegens een beperkte levensverwachting of anderszins geen enkel verlies op het vermogen meer wilde aanvaarden en dat zij een beleggingshorizon van 5-7 jaar te risicovol vond.”
Beheer zoals een goed mediator of (levens)executeur betaamt
Het beheer van een effectenportefeuille behoort mede tot onze zorg als mediator en ook tot onze zorg als levensexecuteur of executeur. Juist in situaties waarin heldere afspraken ontbreken hoe om te gaan met de effectenportefeuille onder specifieke omstandigheden willen wij snel inzicht in de samenstelling van de effectenportefeuille. En willen wij weten welke doelstellingen gediend zijn met het beleggen van dit deel van het vermogen.
Het is aan de vermogensbeheerder uitvoering en invulling te geven aan deze doelstellingen. Is van vermogensbeheer of effectenadvies geen sprake dan betekent goede zorg dat beleggingsdeskundigen geraadpleegd moeten worden. De mogelijkheid advies te vragen is immers altijd een optie.
Het is aan ons de doelstellingen waartoe belegd wordt helder te formuleren. En zo nodig te herformuleren als omstandigheden wijzigen of zijn gewijzigd. Door deze rollen strikt gescheiden te houden, zorgen wij ervoor dat meer helderheid ontstaat waartoe u belegt en waar verantwoordelijkheden thuishoren.
Deel dit artikel met anderen