Afwijken wettelijke maatstaven alimentatie vereist deskundigheid
Afwijken van de wettelijke maatstaven voor alimentatie is toegestaan. Dit vereist een grote mate van zorgvuldigheid. Er moet namelijk sprake zijn van welbewust afwijken van deze wettelijke maatstaven. Uit de uitspraak van 10 december 2014 van het gerechtshof Den Haag blijkt waaraan voldaan moet worden wil er sprake zijn van welbewustheid. Dit leert ons in ieder geval welke zorgvuldigheid vereist is om afspraken over alimentatie te laten werken zoals cliënten dit bedoelen.
In zaak nummer 200.149.005.01 stelde het hof niet te kunnen vaststellen dat de mediator of de advocaat die door de mediator was ingeschakeld de vrouw op een deugdelijke wijze heeft voorgelicht omtrent haar mogelijke aanspraak op een onderhoudsbijdrage. Dit leidde ertoe dan naar het oordeel van het hof partijen niet bewust hebben afgeweken van de wettelijke normen nu de vrouw wegens een gebrek aan informatie niet wist wat haar rechten waren.
Geen partneralimentatie
Een korte weergave van de situatie. Op 20 juni 2011 kwamen de man en de vrouw overeen dat na ontbinding van hun huwelijk de een tegenover de ander niet tot betaling van alimentatie gehouden zal zijn. De rechtbank in Breda bekrachtigde deze afspraak in een beschikking. Vervolgens wenste de vrouw toch wijziging van deze overeenkomst. Het gerechtshof Den Haag boog zich over dit verzoek en stelde daarbij onder meer vast:
- Er heeft slechts één inhoudelijke bespreking plaatsgevonden bij een mediator;
- De betreffende mediator bracht slechts ter sprake dat de vrouw recht heeft op partneralimentatie voor de duur van twaalf jaren zonder daarbij het inkomen van de man aan de orde te stellen;
- Het was niet mogelijk vast te stellen of de mediator de wettelijke grondslagen (draagkracht van de man en behoefte van de vrouw) voor partneralimentatie met partijen heeft besproken en hen heeft voorgehouden welk bedrag de man op basis van deze grondslagen aan de vrouw voor partneralimentatie zou kunnen voldoen.
Naar het oordeel van het hof rust op de mediator de verplichting om zodanige informatie aan partijen te verschaffen dat zij over en weer inzicht hebben in hun rechten en verplichtingen.
Het hof heeft verder evenmin kunnen vaststellen dat de advocaat die partijen heeft vertegenwoordigd in de echtscheidingsprocedure hen heeft voorgelicht omtrent hun wederzijdse rechten en verplichtingen met betrekking tot de onderhoudsverplichting.
Naar het oordeel van het hof brengt de zorgvuldigheidsnorm die de betreffende advocaat jegens zijn cliënten in acht had dienen te nemen, met zich mee dat hij zich had moeten vergewissen of partijen zich bewust waren van hun rechten en verplichtingen zodat zij niet zonder kennis van zaken afstand zouden doen van mogelijke rechten.
Niet bewust afgeweken van de wettelijke maatstaven voor partneralimentatie
Nu de advocaat in deze zaak heeft nagelaten zich ervan te vergewissen of partijen zich bewust waren van hun rechten en verplichtingen zodat zij niet zonder kennis van zaken afstand zouden doen van mogelijke rechten kwam het hof tot het oordeel dat partijen niet bewust zijn afgeweken van de wettelijke maatstaven.
Vervolgens stelde het hof vast dat er tussen de gemaakte afspraak om geen alimentatie van elkaar te vorderen en de alimentatie waartoe de rechter zou hebben beslist een duidelijke wanverhouding bestaat. Het hof was gelet daarop van oordeel dat het tussen partijen geldende convenant tot stand is gekomen met grove miskenning van de wettelijke maatstaven.
Het gevolg hiervan was dat de beschikking van de rechtbank werd vernietigd.
Zorgvuldige werkwijze voor vaststellen partneralimentatie
De wetgeving maakt het mogelijk af te wijken van de normen die gelden voor partneralimentatie. Dat leidt in de praktijk tot de misvatting, dat slechts afspreken dat er geen partneralimentatie betaald hoeft te worden rechtszekerheid biedt. Ook op andere wijze een bedrag vaststellen zonder die uitkomst te toetsen aan de wettelijke normen (Tremanormen) biedt geen rechtszekerheid.
Je kunt hier van alles van vinden, maar zo werkt het nu eenmaal. Mediators, advocaten of andere scheidingsbegeleiders die zich niet aan deze zorgvuldigheid houden, leveren feitelijk ondeugdelijk werk.
Van deze uitspraak van het Hof leren we welke zorgvuldigheid betracht moet worden om welbewust af te wijken van de wettelijke maatstaven voor alimentatie. Afwijken is dus toegestaan, maar dan wel onder deze voorwaarden.
Onze deskundigheid bij alimentatie
Omdat het vaak niet duidelijk is of alimentatie verplicht dan wel nodig is, en zo ja tot welk bedrag, voert Smit Vernooij c.s. zowel voor particulieren, zelfstandige ondernemers als advocatenkantoren berekeningen uit voor het vaststellen van onder andere:
- de minimale behoefte van de onderhoudsgerechtigden ten behoeve van het vaststellen van een bijdrage;
- alimentatiebedragen bij (komende) echtscheidingen;
- actuele alimentatiebedragen om bestaande regelingen te wijzigen.
Deel dit artikel met anderen