Financiële crisis en alimentatie
De financiële gevolgen van de economische crisis laten hun sporen na. Dagblad De Telegraaf berichtte op 13 oktober 2012 over de misstanden als gevolg van de alimentatieverplichtingen die voor mensen gelden. De vraag die zich dan opwerpt is de volgende: “Deugen de regels omtrent alimentatie niet of liggen de oorzaken van de gemelde misstanden ergens anders aan?”
Wie zijn alimentatieverplichtingen niet nakomt, krijgt te maken met het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsvoorzieningen (LBIO). Het LBIO is een overheidsinstelling, die in opdracht van de minister van Veiligheid en Justitie wettelijke taken op het gebied van onderhoudsbijdragen verricht. Zij beschikken over bijzondere bevoegdheden. Ze mogen informatie inwinnen bij onder andere de Belastingdienst, uitvoeringsorganisaties in de sociale zekerheid en bij de gemeenten. Bovendien kunnen ze - zonder inschakeling van een gerechtsdeurwaarder - beslagleggen op inkomsten uit arbeid of een uitkering. Kortom het LBIO is de stok achter de deur, waar wanbetalers mee te maken krijgen.
Tremanormen gelden voor iedereen
Bij het berekenen van het recht op alimentatie en de verplichtingen daartoe wordt gewerkt met normen. Deze rekenregels zijn objectief en gelden voor iedereen. De uitkomst van deze normen levert ondermeer op:
- de vaststelling dat er een partij is die niet kan voorzien in eigen levensonderhoud;
- de beoordeling of er ook een partij is, die voldoende inkomen heeft om te kunnen voorzien in eigen levensonderhoud en daarnaast nog financiële middelen over houdt om de ander daarin te kunnen voorzien.
Zo simpel verloopt de vaststelling van de hoogte en de duur van alimentatie. Althans in theorie. De praktijk maakt dat er uitgebreide financiële berekeningen gemaakt moeten worden, die vanwege de zorgvuldigheid een goed financieel inzicht vragen. Waar gaat het in de praktijk mis? De zorgvuldigheid en de deskundigheid ontbreken.
Nieuwe regels alimentatie
Als je constateert dat er in de praktijk sprake is van schrijnende gevallen, dan is het van belang om goed te onderzoeken waar deze problemen door kunnen worden opgelost. Ik noemde al een gebrek aan zorgvuldigheid en deskundigheid. Daar ga ik graag nog wat nader op in. Vanuit diverse politieke partijen is de wens geuit om de regels voor alimentatie eenvoudiger te maken. In feite is dat een omgekeerde constatering. Maak de regels eenvoudiger, zodat er minder deskundigheid vereist is. Dat is waar men dan voor pleit. Die koers staat op gespannen voet met de zorgvuldigheid, die je bij dit soort wezenlijke vraagstukken moet betrachten. De financiële details die je moet kennen om een evenwichtige financiële oplossing te berekenen onder de noemer partneralimentatie of kinderalimentatie zijn omvangrijk. De individuele verschillen die daardoor ontstaan doe je geen goed door gestandaardiseerde berekeningen met forfaitaire bedragen in te voeren.
Schrijnende gevallen in de praktijk
Als mensen financieel in de problemen komen, dan kunnen de gevolgen daarvan vervelend uitpakken. Dat is voor mensen die wel nog bij elkaar zijn ook zo. Daar hoef je niet voor gescheiden te zijn. Het valt mij op dat de schrijnende gevallen die aangehaald worden om de huidige regels omtrent alimentatie aan de orde te stellen in een aantal gevallen niets met het onderwerp alimentatie als zodanig te maken hebben. Iemand die trouwt in een gemeenschap van goederen met een partner, die alimentatieverplichtingen heeft, hoort te weten dat schulden als gevolg van alimentatie verhaald worden op de gemeenschap van goederen. Huwelijkse voorwaarden zijn er om dit te voorkomen. Zelf bepalen dat het gerechtvaardigd is om minder te betalen dan door een rechtbank is bepaald, leidt tot harde juridische sancties. Beter is het om dan direct actie te ondernemen en de ander daarover te informeren. Slechte communicatie gecombineerd met het ontbreken van goede en actuele financiële informatie zorgen er in de praktijk voor dat er schrijnende procedures ontstaan.
Oorzaak en oplossing
De werkelijke oorzaak van de financiële problemen waarin mensen kunnen geraken, wordt niet veroorzaakt door de rekenregels als zodanig, maar door een gebrek aan deskundigheid en goed overleg. Het oplossen van een geschil vereist in eerste instantie een goede communicatie. Als die verstoord is, dan vereisen de belangen die aan de orde zijn een zorgvuldige gang van zaken en een optimale deskundigheid.
Deel dit artikel met anderen