Mediation en nalatenschappen
Uit een onderzoek van het Notariaat Magazine onder 102 notariskantoren, die in 2004 in totaal ruim 6900 nalatenschappen afwikkelden, gaf driekwart van de kantoren aan dat ruzie aan tafel vaker voorkomt. Zij onderbouwden de stijging evenwel niet met cijfers. Als notarissen dit zo beleven, dan zegt dit iets over de wijze waarop zij zich voelen in hun rol. Wordt het niet hoog tijd voor de introductie van een vaste mediator?
Ruzies gaan over de te verdelen inboedel, sieraden of de waarde van een te verkopen huis. Ook als de kinderen het niet eens zijn met de nieuwe relatie van de overledene hangt een conflict in de lucht. Broers en zussen blijken vaker dan andere familierelaties ruzie te maken als er een erfenis verdeeld moet worden. De toegenomen welvaart zorgt voor grotere financiële belangen. In combinatie met de toename van stiefrelaties en oud zeer in de familie ontstaat eerder een sfeer van strijd dan van oplossen. De afwikkeling van nalatenschappen vertraagt oplopend tot wel drie jaar.
De notaris ervaart tijdens een boedelafwikkeling de scherpte van de snede waarlangs hij koerst. De neutraliteit is immers zeer snel in het geding. Waar een notaris voor zich-zelf meent neutraal te zijn, kan een belanghebbende van mening zijn dat er sprake is van partijdigheid. Hoe beter de communicatie en transparantie, des te groter is de kans dat een boedel efficiënt kan worden afgewikkeld. Het citaat van een van de notarissen die betrokken was bij het onderzoek, "Heb je eindelijk een ruzieboedel afgesloten, krijg je problemen over de rekening", bevestigt waar het eenvoudigweg verkeerd kan gaan bij conflicten. De kans dat een partij zich benadeeld voelt en daarvoor een schuldige zoekt, neemt toe naarmate de vaardigheden in conflictbemiddeling minder ontwikkeld zijn.
Een bekwaam mediator is in staat om betrokkenen snel en kostenefficiënt in een ver-trouwelijke en besloten sfeer deskundig te begeleiden bij hun geschil. Als voldaan wordt aan de voorwaarden van vrijwilligheid en vertrouwelijkheid kunnen betrokkenen, waarbij de familieband het gemeenschappelijk belang vertegenwoordigt, baat hebben bij medi-ation als onderdeel van een boedelafwikkeling. Procesmatig kan een notaris mediation introduceren door voorafgaand aan het voorlezen van de nalatenschap betrokkenen en de mediator tezamen aan zijn tafel uit te nodigen. De bewustwording van een mediator als kwalitatieve toevoeging aan het communicatieproces zal ertoe leiden dat een mogelijk vooroordeel waarbij de mediator als voorbarig of onnodig ervaren wordt, omgebogen kan worden in een belangrijke voorwaarde om te komen tot een efficiënte afwikkeling van nalatenschappen. Als driekwart van de onderzochte notarissen meent dat er vaker ruzie voorkomt maar dat zij dit niet kunnen onderbouwen met cijfers, wordt het tijd om het onderbuikgevoel om te zetten in een plan van aanpak, de mediator als vaste partij aan tafel bij aanvang van de afwikkeling van nalatenschappen.
Datum: Maart 2005
Deel dit artikel met anderen